Wśród wielu świętych niewiast, które Kościół czci, wyróżnia się swą postawą św. Katarzyna Aleksandryjska, która zginęła śmiercią męczeńską około 310 r. W kalendarzu liturgicznym wspominamy ją 25 listopada. Podobnie jak św. Cecylia na Zachodzie, tak św. Katarzyna na Wschodzie należała do najbardziej znanych świętych.
Św. Katarzyna urodziła się prawdopodobnie około 289 r. w Aleksandrii, stolicy Egiptu, jako córka króla Kustosa. O jej rękę daremnie ubiegali się najznakomitsi obywatele miasta. Złożyła jako chrześcijanka ślub dozgonnej czystości. Kształciła się we wszystkich dziedzinach wiedzy, osiągając zdumiewające wyniki. Mając 18 lat prowadziła poważne dysputy z uczonymi, pociągając ich zarazem do wiary Chrystusowej. Jej metodą walki były przede wszystkim argumenty. Zbijało to z tropu przeciwników chrześcijaństwa, którzy woleliby raczej walczyć na miecze. Nie ograniczała się jednak tylko do dysput. Często interweniowała również czynnie w obronie chrześcijan. Właśnie wybuchło prześladowanie: najdłuższe i najkrwawsze w dziejach Kościoła za panowania cesarza Dioklecjana, jak też jego współrządców: Galeriusza Maksymiana i Konstancjusza I. Szczególną nienawiścią do chrześcijan wyróżniał się Maksymian, władca wschodniej części imperium rzymskiego. Przybył on osobiście do Aleksandrii, by dopilnować prześladowczych edyktów. Pojmana także została Katarzyna i poddana mękom, by ją zmusić do odstępstwa: smagano ją żyłami wołowymi, że z ciała była jedna rana; morzono ją głodem; łamano jej kości; wreszcie ścięto ją mieczem.
Ikonografia najczęściej przedstawia św. Katarzynę Aleksandryjską w koronie królewskiej a przy niej maszynę do łamania kości (koło obrotowe), z palmą męczeństwa w ręce. Śmierć męczeńska św. Katarzyny musiała być czymś niezwykłym, skoro ta Święta została wyróżniona tak wielką czcią. Ciało jej od setek lat znajduje się na Górze Synaj, przeniesione tam zapewne z Aleksandrii, kiedy Arabowie a po nich Turcy najechali Egipt. Jest tam klasztor prawosławny i kościół, do którego podążają pielgrzymi. Klasztor ten wystawił cesarz Justynian we wieku VI. Prowadzi do niego 3000 schodów, wykutych w skale. Klasztor otoczony wysokim murem znajduje się w małej oazie. Obecnie mieszka w nim 15 mnichów. Klasztor posiada bezcenne zabytki manuskryptów i starodruków. Tu właśnie uczony niemiecki Tischendorf odnalazł w roku 1844 najstarszy rękopis Pisma świętego, w języku greckim, który dzisiaj jest największą ozdobą British Museum. Nieżyjący już prezydent Egiptu, Sadat (+1981), zamierzał wystawić obok tegoż klasztoru trzy świątynie: żydowską, mahometańską i katolicką. Zaprosił nawet obecnego papieża Jana Pawła II, by te świątynie jako znak zbratania uroczyście poświęcił.
Św. Katarzynie Męczennicy poświęcili swoje arcydzieła najwięksi artyści świata: Hans Memling, Correggio, Tintoretto, Dawid Aubert, Masolino di Panicale, Jan Provost, Caravaggio i Raffael. Św. Joanna d’Arc zaliczała św. Katarzynę do swoich trzech głównych patronek. Na Zachodzie zaliczano Świętą częstokroć do „14 świętych Wspomożycieli”. Św. Katarzyna z Aleksandrii także na Zachodzie była patronką wielu miast i związków katolickich. Obok św. Urszuli była patronką paryskiej Sorbony i wielu konfraterni literackich. Tuż przy bazylice Grobu Pańskiego w Jerozolimie, która należy do prawosławnych, jest katolicki kościół św. Katarzyny. Ku jej czci wystawiono w świecie wiele kościołów i więcej jeszcze ołtarzy.
